Unutma! Farkında Olduğun Kadar Güçlüsün – 4 Üniversitede Ders Sürecini Nasıl Yönetmeliyim?
Artık üniversitedesin ve üniversitelisin. Yaşamında yeni bir dönemin başladığının farkındasındır umarım. Heyecan katsayının yükseldiğini, kalbinin küt küt attığını duyar gibiyim. Hele de bir başka şehirdeysen, ailenden, sevdiklerinden ilk kez ayrılıyorsan, ‘Ben neden buradayım, niçin böyle bir tercih yaptım?’ gibi sorular beynini kemiriyor olabilir. Emin ol, bunları ilk yaşayan sen değilsin, kesinlikle de sonuncu olmayacaksın. Bunların hepsi çok olağan durumlardır. Yalnız hızlı bir şekilde bu psikolojiden kurtulup yeni süreci yönetmen gerektiğini unutma.
Evet, unutma! Unutmamalısın, çünkü hiç kimse başarı merdivenlerini elleri ceplerinde ıslık çalarak tırmanmaz. Bilinçli ve düzenli çalışmaktır, insanı başarıya ulaştıran. Diğer bir deyişle emek harcamak, alın teri dökmektir. Başarı merdiveninin ilk basamağı, üniversitenin öylesine bulunulan bir yer olmadığının, bir hedefi zorunlu kıldığının bilinmesi, özümsenmesidir. Senin nitelikli bir ders süreci yönetmeni sağlayacak olan, takdir edersin ki bu bilinç hali ve bunun sürekliliğidir.
Lisans düzeyinde sekiz dönemden oluşan akademik sürecin ilk yılında (ilk iki dönem) uzmanlık alanının alt yapısına dönük “Giriş” başlıklı dersler ile “Ortak Dersler” olarak isimlendirilen Türk Dili, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Yabancı Dil gibi dersler işlenir. Kalan üç yılda (altı dönemde) ise uzmanlık alanıyla doğrudan ilgili derslerin (Meslekî/Zorunlu Dersler) yanında dolaylı ilişkili ve öğrencinin tercihine bırakılmış dersler (Seçmeli Dersler) görülür.
Meslekî/Zorunlu dersler uzmanlık için olmazsa olmaz nitelikteki derslerdir. Bu derslerin içeriklerini öğrenmede göstereceğin özverinin, seni sadece bu derslerde başarılı yapmayacağını, mezuniyet sonrasındaki meslek sınavlarında sana rekabet üstünlüğü ve mesleğin icrasında kolaylıklar sağlayacağını hafızandan çıkarma.
Seçmeli dersler listesinden seçeceğin dersleri de gelişigüzel değil bir bilinç dâhilinde seçmelisin. Hangisinden kolay geçerim mantıksızlığına yenilmeden, hedefime ulaşmada bana hangisi katkı sağlar yaklaşımıyla seçimlik ders tercihlerini yapmalısın.[1] Örneğin “Maliye Bölümü” müfredatında meslek dersleri zorunlu olarak konumlandırılmıştır. Şayet kaymakamlık mesleğini kendine hedef olarak koyduysan seçmeli ders havuzundan Kamu Yönetimi, Anayasa Hukuku, İdare Hukuku vb. gibi dersleri seçmen gerektiğini göz ardı etmemelisin.
İster zorunlu isterse de seçmeli olsun, derse devam konusunda, yasal zorunluluğun ötesinde bir irade ve istek geliştirmelisin. Devamsızlık haklarımı nasıl kullanırım sıradanlığına kapılmadan, dersin derste öğrenildiği; severek, ilgi duyarak sağlanan düzenli katılımın ders verimini yükselttiği şuuruyla dersleri takip etmelisin.[2] Bir marifetmişçesine, düzenli katılmadan da derslerin geçilebileceğini ballandıra ballandıra anlatanlara iltifat etmemeli ve kesinlikle onların dümen suyuna girmemelisin.
Hele bir kısım öğrenci var ki, maalesef onlar derslere gezmeye gidermiş havasında gelirler, beyin olarak dershanede ve hatta üniversitede olmadıklarından öğrencilikle özdeşleşmiş çanta, kitap, defter gibi malzemeleri beraberlerinde getirmeyi bırakın, ezkaza kaleme ihtiyaç duyduklarında bile başkasından ve hatta son derece saygısızca dersin hocasından istemekten dahi rahatsızlık duymazlar.[3] Aman gözünü seveyim sen sen ol bu öğrenci (?!) tiplerinden olma ve onlara asla özenme.
Kimi öğrenciler de vardır, onlar derslere düzenli gelir, ders kaynaklarını beraberlerinde getirmekten hiç gocunmazlar. Ne var ki bu tiplerden bazıları, dersin hocası o hafta işlenecek ders konularını önceden bildirmiş, hazırlıklı gelinmesini tembihlemiş olmasına rağmen tabiri caizse parmaklarını bile kıpırdatmadan derslere gelirler. Bu tip öğrencilerin varlıkları dersin niteliği bakımından bir değer oluşturmadığından yoklukları da kayıp değildir.
Diğer bir kısım öğrenci ise, maalesef bu kısım azınlıktır, dersin hocası tarafından tembihlenen konuları dikkatle okuyarak ve hatta alternatif kaynakları da inceleyip notlar alarak derslere katılırlar. Hazırlıklı olmanın özgüveniyle işlenen konulara katkı sunar, anlamadıkları yerleri sormaktan geri durmaz ve derslerin niteliğini yükseltirler.
Şimdi soruyorum: “Hiçbir hazırlık yapmadan derse katılan öğrenci mi, yoksa dersin hocasının rehberliğine değer verip kaynak kitabın ilgili bölümünü okuyan ve hatta o konuyla ilgili farklı akademik çalışmaları da inceleyerek derse katılan öğrenci mi daha fazla verim elde eder? Cevabın, tabiki hazırlanarak gelen öğrenci ise, lütfen böyle bir öğrenci ol.
İşte üniversite yaşamında ders sürecini yukarıda anlatılanlar ışığında yönetirsen farklı ve farkında bir öğrenci olabilirsin. FARKINDA OLDUĞUN KADAR DA GÜÇLÜ OLACAĞINDAN HİÇ ŞÜPHEN OLMASIN.
[1] Dersler hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olabilmek için her dersin sorumlusunun o derse ilişkin hazırlamış olduğu ‘Ders İzlencesi’ni inceleyebilirsin. Bu izlencelerde dersin sorumlusu, dersin içeriği, dersin nasıl işleneceği, ders kaynakları ve başarı değerlendirmesi vb. merak ettiğin hususlara ilişkin bilgilere ulaşabilirsin.
[2] Hukuki düzenlemeler çerçevesinde öğrenciye bir öğretim döneminde – bir öğretim dönemi 14 haftadan oluşur – %30 devamsızlık hakkı verilmiştir. Yalnız bu düzenleme öğrencinin yaşayabileceği istisnai durumlardan ötürü öğretimi hukuken aksamasın diye yapılmış bir düzenlemedir.
[3] Bir dersin işlenmesinde önemli unsurlardan bir tanesi o derste işlenecek kaynak kitaptır. Bu kitap ya dersin sorumlusunun kaleme aldığı ya da o olanda yetkin olan diğer bir akademisyenin eseri olabilir. Dersi alan her öğrencinin bu kaynak kitabı temin etmesi ve derslere bu kaynak kitabın ilgili bölümlerini inceleyerek gelmesi gerekir. Maalesef birçok öğrenci, kitabı dahi alma ihtiyacı duymamakta, alanlardan önemli bir kısmı da hazırlanarak gelmemektedir. Bu tipte öğrencilerin yoğun olduğu bir derste ders kalitesini varın siz düşünün. Olması gereken ise ilgili bölümden mezun olacak öğrencinin ders sorumlularının tavsiyeleri çerçevesinde kendisine bir uzmanlık kütüphanesi oluşturmasıdır.
