Unutma! Farkında Olduğun Kadar Güçlüsün – 13 Aman Arkadaşına Dikkat!
Gençler, yaşamı anlamlı kılan tercihlerimizdir. Doğru tercihlerimizin getirisi, yanlışların ise götürüsü vardır. Gelişigüzel, üstünkörü, öylesine, bir şey olmaz ve önünü arkasını düşünmeden yaptığımız tercihlerin sonunda üzüntü, pişmanlık ve telafisi oldukça maliyetli ve hatta mümkün olmayan durumlarla karşılaşmak sürpriz değildir.
İnsanlarla ilişki kaçınılmazdır. İlişkide bulunduklarımızın bir kısmı akrabalarımız, önemli bir kısmı da arkadaşlarımızdır. Başlangıçta akrabalarımızla ilişkilerimiz ön plandayken zamanla, özellikle de gençlik dönemiyle birlikte arkadaşlarımızla ilişkilerimiz baskın hale gelir. Bu baskınlık, doğal olarak arkadaş seçimimizi önemli kılar.
Arkadaşlık ilişkisi, sonuçları itibariyle anlam taşır. Sonuçları anlamlı yapan ise etkileşimdir. Olumsuz tutum ve davranışları olan bir arkadaştan olumsuz; olumlu tutum ve davranışları olan bir arkadaştan ise olumlu etkilenileceğine şaşırmamak lazım. “Üzüm üzüme baka baka kararır”, “Körle yatan şaşı kalkar”, “Kıratın yanında duran ya huyundan ya suyundan” şeklindeki özlü sözlerimiz arkadaşlar arasındaki etkileşimin önemini, dolayısıyla tercihlerimize özen göstermemiz gerektiğini vurgulamaktadırlar.
Şimdi gelelim sadede. Üniversite yaşamında eğitim-öğretim faaliyetleri kadar, belki yer yer ondan da fazla dikkat edilmesi gereken husus, kimlerle arkadaşlık yapılacağıdır. Bir sınıf ortamında arkadaşlık yapabileceğiniz çok iyi kişiler olabileceği gibi üniversite sürecinizi, bir adım daha ötesinde yaşamınızın geri kalan kısmını berbat edecek tipler de – maalesef – bulunabilmektedir. Bundan dolayı aceleci davranmamalı, arkadaşlarınızı belirlerken seçici olmalısınız.
“İyi, güzel diyorsunuz da, arkadaşlık kurulacak kişinin özellikleri nelerdir?” diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Haklı olduğunuzu düşünerek, lafı dolaştırmadan mevzuya giriyor ve diyorum ki, arkadaşlık yapacağınız kişi her şeyden önce güzel ahlâklı olmalıdır. Güzel ahlâklı olmanın bariz göstergesi sorumluluk bilincidir. Bu bilinç bireyi, yaşama, doğaya, canlı-cansız diğer varlıklara karşı duyarlı davranmaya zorlar. Nitekim bu insanlar, yaşamın doğal akışında sevgiden saygıya, nezaketten zarafete, sadakatten doğruluğa, başarıdan kolektif duyarlılığa, cesaretten fedakârlığa, hoşgörüden paylaşıma, temizlikten düzene, çalışkanlığa kadar birçok konuda sergiledikleri olumlu tutum ve davranışlarla hemencecik fark edilirler.
İkinci olarak ise akıllı olmalıdır. “Üniversite sınavını kazanmış kişinin aklı olmaz mı?” demeyin lütfen. Ben de biliyorum aklı olduğunu, lâkin burada vurgulamak istediğim aklı kullanma konusundaki istek ve beceridir. Aklı olup da kullanmayan veya yanlış kullanan kişilerin varlığı söylediğimin açık kanıtıdır. Aklını kullanmada istekli ve de becerikli olanlar, olaylar karşısında serinkanlı, rol üstlenen, çözüm ve sonuç odaklı; şahısları ve konuları değerlendirirken nesnel, objektif ve sağduyulu; fikir geliştirmeye yatkın, farklı fikirlere açık ve hoşgörülüdürler. Bu özellikleri nedeniyle de toplum nezdinde takdir edilir ve saygı duyulurlar.
Türk Dil Kurumu arkadaş kelimesini “Birbirlerine karşı sevgi ve anlayış gösteren kimselerden her biri”[1] olarak açıklıyor. Bu açıklamanın temel öğeleri olan sevgi ve anlayışın bir insanda birlikte bulunması, onun güzel ahlâklı ve aklını kullanma yetisine sahip olması şeklinde de yorumlanabilir. O halde arkadaş olarak seçtiğiniz kişiler güzel ahlâkları ve akıllarını kullanma becerileriyle size değer katarlarken, siz de aynı meziyetlerinizle arkadaşı olduğunuz kimseleri yüceltmelisiniz.
Unutmayın! Siz, siz olun, son pişmanlığın fayda vermediği bilgisinin ışığında Mevlana Celaleddin Rumi’nin çağları aşan “İyi bir arkadaşı olanın aynaya ihtiyacı yoktur”[2] sözünü her dem hatırınızda tutun ve arkadaş seçimlerinizi ona göre yapın.
[1] Türk Dil Kurumu, Güncel Türkçe Sözlük, Arkadaş Kelimesi, https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi:12.11.2023
[2] Hazreti Mevlana’nın ifadesinde ‘arkadaş’ kelimesi yerine ‘dost’ kelimesi tercih edilmiş. İyi bir arkadaşlığın, dostluğun ilk aşamasını oluşturduğu düşünülürse, ‘dost’ kelimesi yerine ‘arkadaş’ kelimesinin de kullanılabileceği kabul edilebilir. Bakınız Mehmet Çelik, 04.01.2021, Dinle Ney’den II, IndependentTürkçe,https://www.indyturk.com/node/294946/t%C3%BCrki%CC%87yeden-sesler/dinle-ney%E2%80%99den-ii, Erişim Tarihi,12.11.2023
