Unutma! Farkında Olduğun Kadar Güçlüsün – 7 Ders Çalışma Teknikleri

Ders çalışma tekniklerine geçmeden evvel ders çalışma isteğinin olması konusunda uzlaşmamız gerekir. Bu istek olmadığı, uyarılmadığı takdirde hangi yöntemi kullanırsan kullan beklenen verimi elde edemeyeceksin. Bırak verimi, çalışma yönünde adım dahi atmayacaksın. O nedenle ders çalışma işine ‘Ben ders çalışmayı istiyorum ve çalışacağım.’ iradesiyle başlaman gerekir. Bu konuya cuk oturan Mümin Sekman’ın ‘Başarılı olmak güçlü bir istekle başlar.” sözü oldukça manidardır.

İstek konusunda uzlaşı sağladıysak verimli bir ders çalışma, öğrenme için hangi teknikleri kullanabileceğine açıklık getirebiliriz.  Yine baştan söylemek gerekir ki, aşağıda açıklanacak belli başlı ders çalışma tekniklerinden hangisinin senin yapına uygun olduğuna kararı sen vereceksin. Bunlardan sadece biriyle yetinmek durumunda da değilsin, bir kaçını da kullanabilirsin. Yalnız hangi tekniği ya da teknikleri kullanmaya karar vermiş olursan ol, düzenli ve süreklilik son derece önemlidir. Birkaç defa yapıp bırakmak veya birkaç denemeden sonra tekniğin faydalı olmadığı düşüncesiyle başka bir tekniğe alelacele atlamak doğru bir tutum olmayacaktır.

• Yazarak Çalışma Tekniği: Yazma eylemi bilginin beyinde kalıcılığı konusunda oldukça etkili bir yöntemdir. İlgili derste işlenenleri ders sonrasında (Ders öncesinde işlenecek konuyu şöyle bir okur ve üzerinde düşünürsen de çok iyi olur.) uygun bir ortamda ders için ayrılmış bir deftere özetleyeceksin. Zaman alıcıdır, biraz da yorucudur (Yorulmadan ne elde edilebiliyor ki…), ancak öğrenilen bilginin kalıcılığının yanı sıra o konuda konuşmak gerektiğinde son derece faydalıdır.
• Feynman Tekniği (Öğretmencilik Oynayarak Çalışma): Çalıştığın bir konuyu karşındaki birisine onun anlayacağı düzeyde anlatmaya çalışmandır. Richard Feynman adında fizikçi tarafından geliştirilmiştir. Bu tekniğin üç temel özelliği vardır. Bunlar basitleştirme, boşlukları bulma ve ilişkilendirme şeklindedir.   Basitleştirmek, öğrenmeye çalıştığın konuyu sanki 5 yaşındaki bir çocuğa açıklar gibi ele almak; boşlukları doldurma, öğrenmeye çalıştığın konu ile ilgili metinlerde eksik ve yetersiz ifadeleri araştırma yolu ile tamamlaman; ilişkilendirme ise çalıştığın konuyu hayattaki diğer konu ve olaylarla ilişkilendirmen, benzetimler ve metaforlar[1] aracılığıyla kalıcı hale getirmendir.[2]
• Zihin Haritalama Tekniği (Mindmap): Zihin Haritalama 1970’li yıllarda özel bir not alma tekniği olarak bir matematikçi, psikolog ve beyin araştırmacısı olan Tony Buzan tarafından geliştirilmiştir.[3] Zihindeki fikirleri düşünceleri ve bilgileri görselleştirilerek kâğıda veya uygun yazılıma aktarman ile oluşan şekiller, çizimlerdir.[4] Görseller (Grafikler, şekiller, tablolar vb.), renkler ve anahtar kelimeler sayesinde öğrenmek istediğin konunun içerisinde yer alan düşünceler ve kavramlar arasında bağlantı kurarak öğrenmeyi kalıcı hale getirebilirsin. Bu yöntem senin, bilgilerini ve bilgi birikimini daha iyi analiz etmene, kavramana, sentezlemene ve hatırlamana destek olacaktır.[5]
• Pomodoro Tekniği: Pomodoro (İtalyanca domates demektir) Tekniği bir ders çalışma yönteminden çok ders çalışma zamanını etkili ve verimli kullanmayla ilgili bir tekniktir. 1980’li yıllarda Francesco Cirillo adlı İtalyan bir öğrencinin domates yetiştiriciliğinde kullandığı zamanlama formatından esinlenerek geliştirdiği bir yöntemdir. Bu teknik uygulanırken önce 25 dakikalığına yaptığın işe veya derse odaklanıyorsun, sonrasında 5 dakikalık bir mola veriyorsun. Bu süreler kişiye göre değişebilir. Böylelikle belirlenmiş bir zaman diliminde, yalnızca bir derse odaklanılarak konsantrasyonunun en üst seviyede olmasını ve zihninin tek bir konuya bütün verimiyle odaklanmasını amaçlıyorsun.[6]
• Kart Hazırlama Tekniği: Yapman gereken şey, renkli fon kâğıtları alıp, bunları küçük kartlar haline dönüştürmektir ve önemli olan bilgileri yazmaktır. Tarihler, formüller, tanımlar gibi hatırlamakta zorlandığın şeyleri not edeceğin bu kartları yanında taşıyarak, gün içinde istediğin sıklıkta tekrar yapabilirsin. Böylelikle ölü zamanlarını da değerlendirecek ve gün içinde tekrar yaparak öğrendiğin bilgilerin kalıcı olmasını sağlayacaksın.[7]

Evet, belli başlı ders çalışma teknikleri bu şekilde özetlenebilir. Bunlardan hangisinin ya da hangilerinin senin için uygun olduğuna yukarıda da söylediğim üzere sen karar vereceksin. Verdikten sonra da uygulamaya geçeceksin. Unutma! Geliştirdiğin farkındalığı uygulamaya koyduğun ölçüde güçleneceksin, bundan hiç şüphen olmasın.

DİPNOTLAR

[1] Türk dil Kurumu, metafor kelimesini mecaz şeklinde açıklamaktadır. Bakınız Türk Dil Kurumu Sözlük, Metafor Kelimesi, https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi:31.10.2022 Daha açık bir şekilde metafor kelimesi bir şeyi benzerliği olan başka bir şeye benzetmek demektir. Örneğin Mehmet Akif “Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!” derken Türk Bayrağı’nı anlatmak için hilali kullanmıştır. Başka bir şairimiz; “ırmağın ağzı” derken onu bir insan uzvuna benzeterek metafor yapmıştır.

[2] Mustafa Şahin Bülbül, Aralık 2020, “Bilim Lideri Ve Bilim Eğitimcisi Olarak Richard Feynman”, Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, Cilt: 3, Özel Sayı: 2, s. 70 (65-74)

[3] Hilmi Türkyılmaz, 2017, Yenilikçi Bir Öğretim Tekniği Olarak Zihin Haritalama Ve Din Eğitiminde Kullanımı, IJETSAR (International Journal Of Education Technology and Scientific Researches), sayı 3, s.152 (148-161)

[4] Zihin Haritalama Nedir?, https://foramind.com/, Erişim Tarihi:31.10.2022

[5] Zihin Haritalama Nedir?, https://www.mindmanager.com/static/mm/docs/TRK-what-is-mindmapping.pdf, Erişim Tarihi:31.10.2022

[6] Pomodoro Tekniği Nedir ve Nasıl Uygulanır?, https://www.allianz.com.tr/tr_TR/seninle-guzel/pomodoro-teknigi-nedir-ve-nasil-uygulanir.html Erişim Tarihi: Erişim Tarihi:31.10.2022

[7] Etkili ve Verimli Ders Çalışma Teknikleri-2, https://sivasasml.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/58/01/963312/dosyalar/2020_06/24130253_ETKYLY_VE_VERYMLY_DERS_CALIYMA_TEKNYKLERY_-_2.pdf, Erişim Tarihi:31.10.2022